HvJ 7 november 2013 | Het Europese Hof van Justitie heeft 7 november jongstleden bepaald dat rechtsbijstandverzekeraar de verzekerden een vrije advocaatkeuze moet bieden. Verzekeraars mogen niet in de verzekeringsovereenkomst opnemen dat de kosten voor een externe rechtsbijstandsverlener ‘slechts vergoed worden indien de verzekeraar van mening is dat de behandeling van de zaak aan een externe rechtshulpverlener moet worden uitbesteed’.
De vrije advocaatkeuze geldt bij alle procedures, dus ook procedures waarvoor procesvertegenwoordiging niet verplicht is, stelt het Hof verder vast.
Het argument van de verzekeraars dat vrije advocaatkeuze grote gevolgen zou hebben voor de hoogte van de verzekeringspremies, wijst het Europese Hof van Justitie van de hand. ‘Met betrekking tot de kwestie van de hoogte van de verzekeringspremies moet worden gepreciseerd dat de verschillende manieren waarop de verzekerde zijn recht op vrij keuze van rechtshulpverlener kan uitoefenen, niet uitsluiten dat in bepaalde gevallen beperkingen kunnen worden gesteld aan de kosten die door de verzekeraars worden vergoed.’
De zaak kwam bij het Hof nadat de Hoge Raad had verzocht om een prejudiciële beslissing in de zaak Sneller tegen DAS Rechtsbijstand. Sneller eist dat hij zelf een advocaat mag kiezen in een procedure om een schadevergoeding tegen zijn voormalige werkgever wegens ‘kennelijk onredelijk ontslag’. DAS stelt zich op het standpunt dat het recht op vrije advocaatkeuze pas ontstaat op het moment dat de rechtsbijstandverzekeraar beslist dat de zaak niet door een eigen jurist kan worden gedaan, maar dat een externe advocaat moet worden ingeschakeld.
Een dergelijke restrictieve uitleg kan niet worden aanvaard, aldus het Hof. ‘Voor de uitlegging van een bepaling van Unierecht moet echter niet enkel rekening worden gehouden met de bewoordingen ervan, maar ook met de context en de doelstellingen die de regeling waarvan zij deel uitmaakt, nastreeft.’ Die context leidt ertoe dat de verzekerde ‘in het kader van gerechtelijke of administratieve procedures zelf zijn advocaat moet kunnen kiezen of elke andere persoon met kwalificaties die door het nationale recht worden erkend,’ aldus het Hof.